جلوگیری از خطای کاربر (قسمت اول)
کاهش خطای کاربران در طراحی رابط کاربری
در حوزه طراحی رابط کاربری، یکی از مهمترین مسائل این است که خطاها را به طور شفاف و قابل حل با کاربران در میان بگذاریم. اما از آن مهمتر این است که از همان ابتدا مانع بروز خطا از جانب کاربران شویم. یک نکته اساسی در مورد خطای کاربران این است که خطا را به چه منبعی نسبت دهیم. اصطلاح "خطای کاربر" این معنا را می‌رساند که کاربر مسئول بروز این خطا است که ناشی از یک عمل اشتباه از جانب کاربر است. اما در حقیقت اینطور نیست. این مسولیت طراح است که بروز خطا از جانب کاربر را بسیار راحت کرده است. بنابراین، راه حل خطای کاربر این نیست که کاربر را سرزنش کنیم، از آنها بخواهیم تا بیشتر تلاش کنند، یا اینکه به آنها آموزش بیشتر بدهیم. راه حل این است که سیستم را دوباره طراحی کنیم به گونه‌ای که کمتر در معرض خطای کاربران باشد.
دو نوع خطای کاربران
قبل از اینکه در مورد نحوه پیشگیری از خطاها بحث کنیم، باید در نظر داشته باشیم که خطاهایی که کاربران انجام می‌دهند به دو دسته تقسیم می‌شوند: خطای سهوی و اشتباه.
- خطای سهوی زمانی رخ می‌دهد که کاربر قصد داشته باشد کاری را انجام دهد اما به یک کار دیگر ختم شود که اغلب نیز شبیه به همان کار اول است. به عنوان مثال، تایپ کردن "ک" به جای "گ" یک خطای سهوی است. یا در دنیای واقعی، اگر شما به جای خمیردندان روی مسواک خود مایع دستشویی بریزید خطای سهوی مرتکب شده‌اید. خطاهای سهوی زمانی رخ می‌دهند که کاربران کاری را به صورت اتوماتیک انجام می‌دهند یا اینکه توجه خود را به طور کامل معطوف به کاری که در حال انجام آن هستند نمی‌کنند.
- اشتباهات زمانی رخ می‌دهند که کاربران اهدافی دارند که برای کار یا مسأله مورد نظر مناسب نیست. حتی اگر گامهای درست در جهت رسیدن به هدفشان بردارند، این گامها منجر به خطا می‌شوند. به عنوان مثال، اگر شما هشدار فشار روغن در اتومبیل خود را درست متوجه نشوید و فکر کنید که هشدار بنزین است، هر چقدر هم که بنزین در باک بریزید مشکل فشار روغن حل نمی‌شود. این یک اشتباه است چون هدفی که شما تلاش دارید تا به آن برسید، برای این موقعیت مناسب نیست حتی اگر در طول مراحل انجام کار، هیچ خطای سهوی مرتکب نشده باشید. اشتباهات شکل آگاهانه خطاها هستند و اغلب زمانی رخ می‌دهند که کاربر در مورد کاری که می‌خواهد انجام دهد اطلاعات نادرست یا ناکافی دارد و یک مدل ذهنی می‌سازد که با نحوه کار رابط کاربری همخوانی ندارد. در این مقاله به نحوه جلوگیری از خطاهای سهوی و ناخودآگاه می‌پردازیم.
چگونه از خطاهای سهوی کاربران جلوگیری کنیم؟
خطاهای سهوی اغلب زمانی رخ می‌دهند که کاربر با هدفی که می‌خواهد به آن برسد آشنایی دارد و مراحل رسیدن به آن هدف را نیز می‌داند، اما به طور تصادفی یک گام اشتباه را برمی دارد. اغلب اوقات، وقتی کاری را زیاد انجام داده و به مراحل آن عادت کرده باشیم، کمتر به آن توجه می‌کنیم و در نتیجه دچار خطای سهوی شده و کار را اشتباه انجام می‌دهیم. بنابراین جالب این است که خطاهای سهوی توسط کاربران با تجربه‌ای رخ می‌دهند که با کار مورد نظر آشنایی کامل دارند. برخلاف کاربران جدیدی که هنوز در حال یادگیری نحوه استفاده از سیستم هستند، کاربران با تجربه احساس می‌کنند که در انجام کار ماهر شده‌اند و برای انجام آن کار نیاز به توجه و تمرکز کمتری دارند. استراتژی‌ها برای جلوگیری از بروز خطاهای سهوی شامل راهنمایی کاربران به گونه‌ای است که در مسیر درست باقی بمانند و شانس خطای آنها کاهش یابد. برای کمک به کاربران، در مراحل کار دقت کافی به خرج دهید و آنها را تشویق کنید که کار خود را برای جلوگیری از بروز خطا چک کنند.
برای جلوگیری از خطای کاربران، محدویت های مفید وضع کنید
هرچند همیشه درست نیست که انتخاب کاربران را محدود کنیم، اما در برخی موارد که قوانین مشخصی گزینه‌های قابل قبول را نشان می‌دهند، می‌توان نوع ورودی‌هایی که از سمت کاربر وارد می شوند را محدود کرد. به عنوان مثال، رزرو بلیط هواپیما معمولاً نیازمند انتخاب تاریخ سفر است و قانون‌های کمی وجود دارند که نشان می‌دهند کدام تاریخ‌ها قابل قبول هستند. یکی از قوانین مهم این است که پرواز بازگشت نباید قبل از پرواز رفت باشد. اگر کاربران تاریخ‌های محدودی را در اختیار نداشته باشند، ممکن است دچار خطای سهوی شده و تصادفاً تاریخ‌هایی را انتخاب کنند که از این قوانین پیروی نمی‌کنند. یک محدودیت مفید در اینجا این است که از کاربر بخواهیم تاریخ‌های مشخصی را انتخاب کند.
به کاربر پیشنهاد ارائه دهید
به همان ترتیبی که محدودیت‌ها می‌توانند کاربران را به سمت استفاده درست از رابط کاربری سوق دهند، پیشنهادات نیز می‌توانند از بسیاری خطاها جلوگیری کنند قبل از اینکه شانس بروز این خطاها از جانب کاربر به وحود بیاید. در وبسایت‌هایی که چندین هزار محصول ارائه می‌دهند، جستجوی محصول یک راه مؤثر برای یافتن یک سوزن در انبار کاه است. اما کاربر ممکن است اشتباه تایپی داشته باشد، به ویژه در صفحات لمسی که بازخورد لمسی وجود ندارد. با اینکه شما نمی‌توانید مانع از اشتباهات تایپی از سوی کاربران شوید، اما می‌توانید با ارائه پیشنهادات متنی همزمان با تایپ کاربر، از بروز این خطاها جلوگیری کنید. ارائه این پیشنهادات می‌تواند مزایای دیگری نیز داشته باشد؛ به عنوان مثال زمانی که کاربر نام یک محصول یا محتوا را به اشتباه به یاد می‌آورد.
از پیش فرض‌های خوب استفاده کنید
یک نوع پیشنهاد مفید دیگر استفاده از پیش‌فرض‌های خوب است. به ویژه وقتی کاربران باید کارهای تکراری را انجام دهند، یا زمانی که نیاز به دقت بالا دارند، در ابتدا پیش‌فرض‌هایی را ارائه دهید که منطقی بوده و با نیازهای دنیای واقعی آنها همخوانی داشته باشند و سپس به آنها اجازه دهید تا انتخابهای خود را اصلاح کنند. به عنوان مثال، در یک اپ یادآور، چند گزینه معمول پیش فرض مانند فردا، هفته آینده، یک ساعت دیگر و غیره طراحی کنید. به این طریق می‌توانید از خطاهای تایپی در تاریخ یا زمان جلوگیری کنید. پیش‌فرض‌های خوب همچنین باعث کاهش اشتباهات می‌شوند چون به کاربران یاد می‌دهند مقادیر منطقی برای پرسش مورد نظر چه چیزهایی هستند. آنها به کاربر کمک می‌کنند تا درک بهتری از سؤال داشته باشند و گاهی آنها را متوجه اشتباهات خود بکنند.
از فرمت مناسب استفاده کنید
برخی از کارها از کاربران می‌خواهند تا اطلاعات دقیق و با جزییات کامل را تایپ کنند. اما وادار کردن کاربر به ارائه این اطلاعات با جزییات کامل در تضاد با کاربرپسندی است. اگر شما از کاربر می‌خواهید که اعدادی را وارد کند، انعطاف پذیر باشید و آن اطلاعات را به فرمتی تنظیم کنید که به راحتی توسط انسان قابل اسکن باشد تا از اشتباهات جلوگیری شود. به عنوان مثال، در فرم‌های ثبت نام، معمولاً یک فیلد برای شماره تلفن وجود دارد. اما بسیاری از کاربران نمی‌توانند تعداد زیادی از اعداد که بین آنها فاصله و نقطه است را به خوبی اسکن کنند و دچار خطا می‌شوند. بنابراین بهتر است که شماره تلفن را به بخش‌های کوچکتر تقسیم کنید تا از بروز خطا جلوگیری کنید. هرچند وبسایت شما وارد کردن کاراکترهای غیرعددی را برای شماره تلفن مجاز نمی‌داند اما باز هم باید به کاربران این نکته را یادآوری کنید. یک راه این است که به کاربر اجازه دهید به هر طریقی که برای او طبیعی است شماره‌ها را وارد کند و نه به فرمتی که سایت انتظار دارد. یک راه دیگر این است که همزمان با تایپ کاربر، فرمت را سازگار کنید. مثلاً همزمان با تایپ، اگر نیاز به فاصله، پرانتز یا خط فاصله باشد، آنها را در جایگاه معمولشان قرار دهید و کاراکترهای غیرعددی را نادیده بگیرید. این کار به کاربر کمک می‌کند تا بفهمد از چه کاراکترهایی باید استفاده کند و کار اصلاح فرمت را انجام دهد که اصلاح اشتباهات برای کاربر را راحت‌تر می‌سازد.
خطاهای سهوی از جمله رایج‌ترین خطاهایی هستند که زمانی رخ می‌دهند که کاربر به طور کامل به کاری که انجام می‌دهد توجه ندارد. برای جلوگیری از این نوع خطاها، باید زمانی که نیاز به دقت زیاد است، بار اضافی را از دوش کاربر برداشت. با این کار خطاهای سهوی را کاهش داده و میزان قابل استفاده بودن سایت خود را افزایش می‌دهید.
پاسخ به نظر